‘Miss Polly’ sahne adıyla ünlenen ve uluslararası sirk gösterilerinde turneye çıkan ilk havacı kadın Katharina Paulus, çıktığı sahnelerde başarılarının ardında aslında büyük bir dramı sergilemiştir. Döneminin fantezi kıyafetlerini giyerek, ‘bisiklet balonu’ ve trapezle performans sergilemiş, kendi yaptığı iki paraşütün kullanıldığı balondan atlamış ve bir hava akrobatı olarak kariyerinin zirvesine çıkıp binlerce izleyiciyi kendine hayran bırakmıştır. Hayatındaki kayıpları derin bir üzüntüyle yaşarken, havacılık kariyerini hayatının sonuna kadar sürdürmüştür.
20. yüzyılın son çeyreğinde sirklerde akrobat olarak gösteri sanatçılığı yapan ve zanaat olarak terziliği öğrenen Alman Paulus, havacılıkla sirk gösterilerinde tanışmıştır. Gösterilerdeki partneri Carl Diening ile birlikte sıcak hava balonlarıyla gösteri uçuşları yaparak halka açık etkinliklerde yer almıştır. Ancak Carl’ın ölümü sonrasında gösterilerinde tek başına kalmıştır. 1889 yılında ünlü pilot ve paraşütçü Hermann Lattemann ile tanışan Paulus, Lattemann’dan balonculuk ve paraşütçülük eğitimi almıştır. Kısa sürede Lattemann ile profesyonel ve özel yaşamında birlikteliğini sürdüren Paulus, havacılık çalışmalarının sonucunda 1893 yılında balonda 1200 metreye tırmanmış ve Almanya’da paraşütle atlayan ilk kadın olmuştur. Bu atlayış, hava akrobatı ve ülkenin ilk profesyonel zeplin pilotu olarak uzun kariyerinin başlangıcı olmuştur. Dünyada ise paraşütle atlayan öncü kadınlar Jeanne-Geneviève Labrosse (1775-1847) ve Elise Garnerin’den (1791-1853) sonra bunu yapmaya cesaret eden dünyadaki üçüncü kadındır.
Paulus, şov dünyasının bir parçası olan balon ile gösterilerini Lattemann ile sürdürmüştür. Bir çocukları olmuş ve sonrasında akrobasi gösterileri yapmak üzere birlikte turneye çıkmışlardır. Paulus’un paraşütle atlayan ilk Alman kadın olduğu 1893 yılından sadece bir yıl sonra 1894’te Lattemann bir paraşüt kazasında hayatını kaybetmiştir. Onun ölümüyle sarsılan Paulus’un, bir yıl sonra oğlu ölmüştür. Paulus, yasını tutarken aylarca yataktan çıkmamıştır. Bu süre zarfında binlerce hayranı, balonculuk kariyerine devam etmesini isteyen destek mektupları göndermiştir. Hayatında büyük başarılar elde eden Paulus’un yaşadığı derin acılar, hayranlarının desteğiyle onu hayattan koparmamış, aksine daha çok havacılığın, daha çok gösterinin içine çekmiştir.
Balon ve paraşüt gösterilerini ‘Miss Polly’ sahne adıyla yapmaya devam eden Paulus, kendisini havacılıkla meşgul etmeye adamıştır. Avrupa turnesine çıkmış, akrobatik hareketler sergileyerek ve hatta bir sıcak hava balonunun sepetinden sarkan bir bisiklete binerek tiyatro sahnelerinde yer almıştır. Uluslararası üne kavuşan Paulus, ilk motorlu uçaklardan birini satın alarak, uçuş dersleri almaya başlamıştır. Ancak uçuş öğretmeninin kaza yapması sonucu bu eğitimleri bırakmış ve sadece balonla uçmayı tercih etmiştir.
Paulus, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte uçmayı bırakmaya mecbur kalmıştır. Böylece havacılık kariyerinde uçmanın ardından bambaşka bir alana geçmiş ve paraşüt üretimi ile ilgili çalışmalarına başlamıştır. Aslında hayat arkadaşı Latterman’ın ölümünün ardından paraşütün hava şartlarına dayanıklılığını artırmak için çalışmalarına başlamıştır. Çünkü onun ölümünün önlenebileceğini düşünmüştür. Çalışmalarına hız veren terzi Paulus, paraşütü sanatsal bir şekilde katlayıp özel bir mekanizmayla açılabilen bir kapağa yerleştirme fikrini ortaya atmıştır. Buluşlarının en önemli özelliği, paraşütün açılma işlemi sırasında taşıma halatlarının birbirine dolanmasının önlenmesiydi. Paraşüt bezi ve taşıma halatları, paraşütün güvenilir bir şekilde açılabilmesi için ustaca bir sistemle katlanıp paketlenip sabitlenmekteydi. Böylece Paulus, modern katlanabilir paraşütü icat etmiş oldu.
Käthe Paulus, 1915 yılında icadını ‘uçaklara paraşüt takma cihazı’ olarak İmparatorluk Patent Ofisi’ne (Kaiserliches Patentamt) kaydettirmiştir. Başlangıçta ordu tarafından şüpheyle karşılanan bu yenilik, 1916’da ilgi görmeye başlamış ve Paulus’a 7.000 adet paraşüt siparişi verilmiştir. Üretim, Berlin-Reinickendorf’taki atölyesinde yaklaşık 30 terziyle gerçekleştirilmiş ve her paraşüt, ‘KP’ kalite mührüyle damgalanmıştır. O döneme kadar kullanılan paraşütler sırt çantalarına sığmayacak kadar hantaldır; bu nedenle Paulus’un katlanabilir paraşüt tasarımı, özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında Alman ordusu için büyük önem taşımıştır. Haftada yaklaşık 125 paraşüt üreten Paulus, ayrıca ana paraşütü dışarı çeken küçük bir paraşütün açıldığı, kasıtlı kopma sistemiyle çalışan “sürükleme paraşütü” (drogue chute) sistemini de icat etmiştir. Büyük ölçekte paraşüt üreten ilk üreticilerden biri olan Paulus, 1917 yılında ‘Savaş Yardımı Liyakat Madalyası’ ile ödüllendirilmiştir. 1920’de Avusturya’da ve 1921’de İsviçre’de buluşu için patent almıştır.
Savaşın sona ermesiyle hastalanan Paulus, havacılık faaliyetlerini durdurmuştur. Havacılık kariyerinde büyük başarılara imza atmış ve günümüz havacılığını şekillendirmiştir. 1935 yılında 66 yaşındayken ölümünün ardından mezarı Berlin’de defnedilmiştir. Bugün, dünyada paraşüt tasarımı ve teknik gelişmelerde öncü bir isim olan Käthe Paulus’un icadı, insan hayatını kurtarmış ve paraşüt teknolojisinde bugün hala geçerli olan standartları belirlemiştir. Bu önemli havacı kadının adı Almanya’da birçok okulda ve caddede yaşatılmaya devam etmektedir.
YORUMLAR