Kuşkusuz salgın döneminde havayolları her açıdan büyük ekonomik zararlarla tanıştı. Bazı havayolları uçuşlarını durdurdu, bazıları sadece iç hat uçtu, bazıları ise ekiplerini işten çıkardı. Şirketler operasyon maliyetlerini en düşük seviyeye çekti. Hatta yolcu uçaklarını bile kargoya dönüştürdüler. Ancak o kaos, o kötü günler geride kaldı. Özellikle 2023’ün ikinci çeyreğinden sonra havayollarının yükselişi önemli bir ivme kazandı.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), hafta içi Ağustos 2025 küresel yolcu talebine ilişkin verileri yayınladı. Birlik açıklamasına göre, gelir yolcu kilometresi (RPK) cinsinden ölçülen toplam talep, Ağustos 2024’e kıyasla yüzde 4,6 arttı. Arz edilen koltuk kilometresi (ASK) cinsinden ölçülen toplam kapasite, yıllık yüzde 4,5 yükseldi. Ağustos ayı doluluk oranı, önceki yılın aynı ayına kıyasla 0,1 puan artışla yüzde 86 olarak gerçekleşti ve bu, ay için rekor bir seviye oldu.
Her kriz döneminde; ” Havacılık sektörü çok dinamik ve ne yaşanırsa yaşansın bir anda hızlı bir şekilde toparlanır” denir. Yani sektör her daim hızlı bir geri dönüşe imza atıyor. İçinde bulunduğumuz dönemde o şekilde ve tüm havayolları rekorlar açıklamaya başladı. Yıl sonunda en yüksek rakamların hem havalimanı hem de havayolu tarafında görmemiz mümkün.
İşte bu süreci getiren, başarıda atılan önemli adımları sizler için araştırdım. İşte başarıya giden, rekorlarla bitecek 2025’te rakamları üste çeken 5 olumlu neden…
ABD-İsrail-İran savaşının kısa sürmesi
Havacılığı bugüne kadar etkileyen en önemli neden kuşkusuz COVİD-19’du. Sonrasında küresel ekonomik krizler, savaşlar ve terör saldırıları diğer olumsuzluklar olarak meydana geldi. Salgının bitmesinin ardından yükselmeye başlayan istatistikler bu yıl ABD-İsrail-İran savaşıyla korkutsa da sürecin kısa sürmesi havacılık sektörünü pek etkilemedi.
Grevlerin bastırılması
Daha önce özellikle Almanya, İrlanda ve bazı Avrupa ülkelerinde yaşanan grevler en aza düşürüldü. Havalimanı ve havayolu şirketleri sendikalarla anlaşarak çalışanlarıyla orta yolu buldu. Özellikle Münih ve Frankfurt’ta neredeyse iki haftada bir olan grevler bu yoğun dönemde karşımıza çıkmadı. Olan grevlerde kısa süreli oldu ve anlaşmalar sağlandı. Bu da operasyonun sorunsuz olmasını sağladı ve rakamların yükselişi devam etti.
Yapılan istihdamın tecrübelenmesi
Bazı havayolları ve havalimanları COVİD-19’un bitmesine rağmen 2023’ün ortalarına kadar bir türlü kendine gelemedi. Salgın sırasında işten çıkardıkları tecrübeli personelin yerine yeni çalışanlar aldılar ancak bu havalimanlarındaki kaosu önleyemedi. O dönem işe alınan personel kendini geliştirdi ve operasyonlara önemli katkı sağlamaya başladı. Salgından hemen sonra yolcuların tecrübeli personeli olan havalimanlarından uçmak istediklerini hatırlatmakta fayda var.
Uçak üretici ve kiralama şirketlerinin desteği
Kuşkusuz salgın döneminde havayolları uçaklarını yerde yatırdılar. Bazı havayolları uçaklarını depolarken, bazıları ise çöllerde park halinde bıraktılar. Uçak üreticileri uçak teslim edemedi ve havayolları emekli ettiği uçaklarını filoya geri döndürdü. Şimdi ise havayolları o dönem yaptıkları siparişlerini yavaş yavaş filolarına katıyorlar. Havayolları artık rekorlar yılı 2019’a geri döndü. Artık eski uçaklarını emekli etmeye başladı. Havacılık sektöründe filo değişikliğinde bir uçak modelinin emekli edilip, başka bir modele geçilmesi operasyondaki verimliliğin göstergesidir. Bu da havayolu ve havalimanlarının istediği rakamlara ulaştığını gösterir.
Yorgun yöneticilerin yerine dinamik yöneticiler
Geçen yıl ağustos ayında Boeing yeni CEO’su Kelly Ortberg’i açıkladı. ABD’li JetBlue Airways geçen yıl aynı zamanda tarihindeki ilk kadın CEO’su Joanna Geraghty’yi şirketin başına getirdi. Yine hemen hemen aynı dönemde Spirit Airlines, Dave Davis’i yeni başkan ve CEO olarak açıkladı. 2 ay önce ise Air New Zealand, Nikhil Ravishankar’ı yeni CEO olarak atadı. 2023’te Avustralyalı Qantas’ın CEO’su Alan Joyce, şirketin yenilenme sürecini hızlandırmasına yardımcı olmak amacıyla erkenden emekli edildi. CEO koltuğuna Vanessa Hudson oturdu. Uzun yıllardır airBaltic’in CEO’su olan Martin Gauss yerini Erno Hildén’e bıraktı. Daha birçok aynı örnekten sayabilirim. Yeni gelen daha zinde ve salgında çok yıpranmayan yöneticiler şirketlere dinamizm kattı. Bu durum havalimanlarında da yaşandı.
Ve bu olumlu nedenlerle havacılık sektörü yükselişe geçti. Öngörüm, yıl sonunda her alanda rekorların kırılması ve önemli yolcu rakamlarına ulaşılacak olması.
İyi uçuşlar.
YORUMLAR