Geçenlerde katıldığım bir konferansta havacılıkta sürdürülebilirlik üzerine konuşuyorduk. Havalimanları ve havayolları bu konuda gerçekten ciddi önlemler alıyor. Amaç, karbon salınımını minimize etmek.
Bir katılımcı “Tamamen sıfır karbon emisyonu mümkün mü?” diye sordu. Belki gelecekte bir tarihte bu mümkün olabilir ama kısa vadede bunun gerçekleşmesi zor. Çünkü şu an gökyüzünde uçan binlerce uçak hâlâ fosil yakıtla çalışıyor. Biyoyakıt emisyonu azaltıyor ama tamamen ortadan kaldırmıyor. Gerçek anlamda sıfır emisyon ancak elektrikli ya da hidrojen bazlı uçaklarla mümkün olabilir.
Bu tartışmadan yola çıkarak, havacılıkta sıfır emisyonun günümüzde ve gelecekte ne kadar mümkün olduğuna daha detaylı bakalım:
Amaç: Emisyonları Minimize Etmek
Hem havalimanları hem de havayolları, karbon salımını azaltmak için büyük yatırımlar yapıyor. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Avrupa Komisyonu gibi kuruluşlar, net sıfır emisyon hedeflerini 2050 yılına koymuş durumda. Amaç, emisyonu sıfırlamak değilse bile en aza indirgemek.
Kısa Vadede Gerçekçilik: Neden Zor?
Tam sıfır emisyon, şu anki koşullarda kısa vadede gerçekçi değil:
Halihazırda uçan binlerce uçak, fosil yakıtla çalışıyor.
Uçakların hizmet ömrü 20–30 yıl arasında değişiyor, bu da hızlı bir dönüşümün ekonomik olarak mümkün olmadığını gösteriyor.
Sürdürülebilir havacılık yakıtları (SAF) devreye girse de, bunlar da az da olsa emisyon yaratıyor.
Biyoyakıt: Geçiş Süreci İçin Umut Verici Ama Yetersiz
SAF kullanımı emisyonları %60-70 oranında azaltabiliyor.
Ancak sıfır emisyon hedefi için yeterli değil.
Küresel üretim kapasitesi hâlâ sınırlı ve maliyetler yüksek.
Uzun Vadede Çözüm: Elektrik ve Hidrojen
Gelecekte tam sıfır emisyon hedefi, ancak yeni nesil teknolojilerle mümkün olabilir:
Elektrikli Uçaklar:
Kısa mesafeler için ideal.
Ancak batarya teknolojisi henüz büyük yolcu uçakları için yeterli değil.
Hidrojenle Çalışan Uçaklar:
Teorik olarak sıfır emisyon mümkün.
Ancak hidrojenin taşınması, depolanması ve yer altyapısı çok ciddi bir dönüşüm gerektiriyor.
Havalimanlarının Rolü
Sürdürülebilirlik sadece uçaklardan ibaret değil. Havalimanları da kendi karbon ayak izini azaltmak için önemli adımlar atıyor:
Yenilenebilir enerji kullanımına geçiş (güneş panelleri, rüzgar türbinleri)
Elektrikli apron araçları (pushback traktörleri, bagaj taşıyıcıları)
Karbon dengeleme programları ve yeşil bina sertifikaları
Enerji verimliliği ve atık yönetimi sistemleri
Sonuç: Şimdilik Azaltım, Gelecekte Sıfırlama
Bugünün gerçeklerine bakıldığında, kısa vadede hedef emisyonu azaltmak, uzun vadede ise sıfırlamak. Sürdürülebilir havacılık yolculuğu zaman alacak ama atılan adımlar umut verici.
“Karbon sıfır uçuşlar geleceğin bir parçası olabilir. Ama bugünden yarına değil, adım adım gerçekleşecek bir dönüşüm bu.”
YORUMLAR