Gökyüzü, yüzyıllardır devletler için stratejik bir oyun alanı olagelmiştir. Fakat son on yıllarda yaşanan teknolojik dönüşüm, bu alanın tanımını kökten değiştirdi.
Artık hava üstünlüğü sadece savaş uçakları ve radar sistemleriyle ölçü olmuyor; insansız hava araçları (İHA’lar) yeni jeopolitik değerleri belirleyen “görünmez
aktörler” haline geldi.
İHA’lar, sadece silahlı güç projeksiyonu anlamına gelmiyor; istihbarat toplama, sınır güvenliği ve lojistik operasyonlarda da kritik bir rol üstleniyor. Bu araçlar, maliyet etkinlikleri ve esneklikleri sayesinde devletlerin savunma ve saldırı stratejilerini yeniden şekillendiriyor. Küçük bir İHA Filosu, geleneksel hava kuvvetlerine kıyasla daha hızlı, daha ucuz ve daha az riskli operasyonlar gerçekleştirebiliyor.
Uluslararası arenada gözlemlenen trendler, İHA’ların yalnızca büyük güçler için değil, orta ve küçük ölçekli devletler için de stratejik bir güç unsuru haline geldiğini gösteriyor. Yeni bir “gökyüzü silahlanma yarışının” başladığı söylenebilir; drone teknolojisine yatırım yapan ülkeler, sınırlı maliyetle yüksek caydırıcılık ve operasyon kabiliyeti kazanıyor. Özellikle otonom ve yapay zekâ destekli İHA’lar, operasyonun hızını ve hassasiyetini artırarak, savaş sahasını dijital bir hızlandırıcıya dönüştürüyor.
Ancak bu yeni “petrol”ün riskleri de azımsanmayacak düzeyde. Siber saldırılara açık sistemler, kontrol kaybı ve etik ikilemler, İHA’ların stratejik avantajını sınırlandırabilir. Öte yandan, uluslararası hukuk ve hava sahası düzenlemeleri henüz bu teknolojik dönüşüme yetişebilmiş değil. Bu boşluk,
devletler arasında sürtüşme ve kriz riskini artırıyor.
Özetle, İHA’lar günümüzün en değerli stratejik varlıklarından biri haline geldi. Artık devletler için hava üstünlüğü , sadece geleneksel hava kuvvetlerine sahip
olmak değil; insansız hava hakimiyetini etkin şekilde planlamak ve yönetmek anlamına geliyor. Gökyüzü, petrol kadar kıymetli yeni bir enerji kaynağı değil
belki ama uluslararası güç dengelerinde oynadığı rol bakımından hiç de az değil.
YORUMLAR